Η λογοτεχνία και ο πρέσβης της Ελλάδος

Του Άντη Ροδίτη - Λογοτέχνη

Ανακοίνωση στον «Φ» της 31.3.2012 αναφέρει ότι, στην εκδήλωση που οργανώνει η Ένωση Λογοτεχνών Κύπρου για το βιβλίο «Ιστορία της Νεότερης Κυπριακής Λογοτεχνίας» (ΙΝΚΛ) των Κεχαγιόγλου-Παπαλεοντίου, που δέχεται «υπερβολικές και άδικες επιθέσεις», θα παρευρεθεί και θα απευθύνει χαιρετισμό και ο πρέσβης της Ελλάδος.

Δεν έχω διαβάσει μέχρι και την τελευταία λέξη τις 960 σελίδες της ΙΝΚΛ. Έχω διαβάσει, όμως, με πολλή προσοχή την κριτική που άσκησε στο βιβλίο ο Καθηγητής της Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου Παντελής Βουτουρής, («Πλανόδιον» Τόμος ΙΒ’, αρ. 51), όπου αποδεικνύει με συγκεκριμένες παραπομπές ότι το βιβλίο προωθεί την ιδέα μιας ξεχωριστής από την ελληνική, κυπριακής λογοτεχνίας και στηρίζει όχι μόνο την ιδεολογία της νεοκυπριακής ταυτότητας, αλλά και εκείνη της κυπριακής διαλέκτου ως αποκλειστικής γλώσσας των Κυπρίων λογοτεχνών, επειδή η ελληνική που χρησιμοποιούμε οι Κύπριοι λογοτέχνες «δεν ταυτίζεται με το μητρικό (μας) ιδίωμα.» Δεν πρόκειται να επεκταθώ σε αυτό γιατί δεν το επιτρέπει ο χώρος. Συνιστάται, όμως, στον καθένα που έχει ένα ενδιαφέρον για την κυπριακή λογοτεχνία να μην παραλείψει να διαβάσει τη μελέτη του Π. Βουτουρή και να ανατρέξει αντιστοίχως στην ΙΝΚΛ.

Όμως, σε σχέση με τις αναφορές της ΙΝΚΛ στο δικό μου έργο, αυτό που έχω να προσθέσω είναι ότι, τις χαρακτηρίζει έλλειψη αληθινού ενδιαφέροντος και πρωτοφανής επιπολαιότητα. Συγκεκριμένα, μού αποδίδεται βιβλίο που δεν έγραψα, το «Σαν μυθιστόρημα» το 2008 δήθεν, και αποσιωπάται άλλο που έγραψα, το «Ο Συγγραφέας», το 2008. Η «λογοτεχνική» κριτική ή έστω «λογοτεχνική παρουσίαση» του έργου μου από τους συγγραφείς της ΙΝΚΛ περιορίζεται σε φράσεις, όπως «αμετάπειστος ελληνολάτρης και αντιμακαριακός» (σ. 641), που «εκτοξεύει αντιμακαριακές, ιδίως, αιχμές» (σ. 689) λόγω, βέβαια, του γεγονότος ότι «διακατέχομαι» από «εμμονές της ενωτικής ιδεολογίας» (σ. 689) κ.α. τέτοια! Όπως παρατηρεί ο καθηγητής Βουτουρής, η ΙΝΚΛ ασκεί ιδεολογικό έλεγχο ακόμα και στον Κώστα Μόντη, επειδή δεν έχει «ξεκάθαρες πολιτικές απόψεις», διότι, προφανώς οι συγγραφείς της ΙΝΚΛ χρησιμοποιούν ως αξιολογικό κριτήριο για τη λογοτεχνία πρωτίστως τις πολιτικές απόψεις των Κυπρίων λογοτεχνών. Στην περίπτωση μάλιστα του Μόντη θα πρέπει να συμπεράνει κανείς ότι πρέπει να του αφαιρέσουμε από τη λογοτεχνική του αξία όχι επειδή απλώς δεν εκφράζεται πολιτικά, κατά τη γνώμη των συγγραφέων της ΙΝΚΛ, αλλά επειδή δεν εκφράζεται «σωστά πολιτικά»!

Είναι φανερές στον οποιονδήποτε οι ολοκληρωτικές διαθέσεις που κρύβονται πίσω από τέτοιους συλλογισμούς!

Είναι άξιον απορίας τι είδους «χαιρετισμό» θα απευθύνει ο πρέσβης της Ελλάδος σε μια εκδήλωση που οργανώνεται για να υπερασπίσει ένα βιβλίο που αποπειράται το ιδεολογικό καλούπιασμα και τη διάκριση των λογοτεχνών σε «ορθώς και μη ορθώς πολιτικά σκεπτόμενους λογοτέχνες»!

Είναι πολλοί αυτοί που δεν έχουν ακόμα πάρει είδηση ότι, οι ταυτόσημες έννοιες του αριστερισμού, της νεοκυπριακής συνείδησης και της παγκοσμιοποίησης, στο πλαίσιο ενός τάχα «προοδευτισμού», έχουν από καιρό ξεπεραστεί. Όμως, δεν αναμέναμε ποτέ ότι με αυτούς τους πολλούς θα προσέτρεχε «ανίδεος» να παραταχθεί και ο πρέσβης της μητέρας πατρίδας. Δεν θα έπρεπε να μας έφερνε στην πάρα πολύ δύσκολη θέση, αλλά επιβεβλημένη, να τον θυμίσουμε ότι εδώ, στην άκρη των ακρών του δοκιμαζόμενου ελληνισμού, ο μόνος αληθινός προοδευτισμός πέρασε με άριστα τις εξετάσεις του στο ικρίωμα των Εγγλέζων, όπου τα εικοσάχρονα νιάτα της Κύπρου απόδειξαν περίτρανα, με πάσα αποφασιστικότητα και ψυχραιμία, ότι δεν ταυτίζεται με καμιά άλλη έννοια παρά με εκείνη της αυτοθυσίας. Της αυτόβουλης διάθεσης της ζωής του ενός για την ελευθερία και την ευδαιμονία του συνόλου.

Αυτή είναι η «εμμονή στην ενωτική ιδεολογία», ασφαλώς αδιαχώρητη και ομοούσια με την «ελληνολατρία» και την «αντιμακαριακή» θέση. Θα έπρεπε να το γνωρίζει ο κ. πρέσβης ότι, η Ιστορία εκτός από αδέκαστη είναι και απρόβλεπτη. Ας ανατρέξει στο πρώην απόρρητο έγγραφο 362 της 21ης Αυγούστου 1964 (δημοσιευμένο στο Foreign Relations of the United States, Vol. XVI, σελίδα 273), για να διαπιστώσει με ποια φρασεολογία (“devilish leader”) αναφερόταν ο ανυποχώρητος αγωνιστής της Ενώσεως και αξεπέραστος διπλωμάτης Γεώργιος Παπανδρέου, στον Μακάριο, κι ας ανατρέξει στο επίσης πρώην απόρρητο έγγραφο 405 της 25ης Αυγούστου 1964 (ο.π. σ.σ. 290 και 292) για να δει, επίσης, ότι και για ποιο λόγο ο Μεγάλος Γέρος της Δημοκρατίας, ο θωρακίσας με μια μεραρχία δύναμης Σώματος Στρατού την Κύπρο, ομολογούσε στους Αμερικανούς ότι βρισκόταν σε πάλη ζωής ή θανάτου με τον Μακάριο. (Prime Minister repeating that he was in death struggle with Makarios.)

Αυτά τα λίγα με υποσχέσεις για πολύ περισσότερα σε όσους αληθινά ενδιαφέρονται για την Ιστορία και τις εκπλήξεις που επιφυλάσσει σε όσους εύκολα παρασύρονται από τους ευκαιριακούς εξουσιαστές της.