Θεία Λειτουργία στον Άγιο Γεώργιο (Ροτόντα) Θεσσαλονίκης. Κατανυκτικές φωτογραφίες.

Χρειάστηκαν πολλά χρόνια αγώνα ..
Διαμαρτυρίες, δεκάδες χιλιάδες υπογραφές πιστών, 
για αρκετά χρόνια πιστοί τελούσαν τη λειτουργία ΕΞΩ από το χώρο της εκκλησίας (για την ακρίβεια έξω ακόμη και από τον περίβολο), ακόμη και όταν είχε έντονη παγωνιά,  αφού το Υπουργείο Πολιτισμού δεν επέτρεπε την τέλεση ακολουθίας εντός του ναού γιατί είναι "μνημείο".

 

Ευτυχώς όμως οι δοκιμασίες πέρασαν και ο ναός του Αγίου Γεωργίου (Ροτόντα) εδώ και κάποια χρόνια λειτουργεί και πάλι, μία φορά κάθε μήνα (είναι η συμφωνία που έγινε τελικά με το Υπ.Πολιτισμού).
Κάποιοι πιστοί μαθαίνουν- συνήθως από στόμα σε στόμα- για την ημερομηνία της επόμενης ακολουθίας.

Αν λοιπόν θέλετε να νιώσετε στιγμές κατάνυξης αλλά ταυτόχρονα και μεγαλείου, αν θέλετε να συμμετέχετε σε μια Θεία Λειτουργία που θυμίζει έντονα πρωτοχριστιανικές στιγμές, δεν έχετε παρά να αναζητήσετε και εσείς την επόμενη ημερομηνία (συνήθως ο ιερέας αναγγέλλει πότε θα είναι η ακολουθία του επόμενου μήνα).

Πάντως για τον μήνα Απρίλιο μάθαμε ότι θα γίνει η ακολουθία της Αποκαθήλωσης το πρωί της Μ.Παρασκευής και του Επιταφίου το βράδυ της Μ.Παρασκευής.

Και μερικές πληροφορίες για το μνημείο-ναό:

Αποτελούσε τμήμα του ανακτορικού συγκροτήματος που έκτισε γύρω στα 300 μ.Χ. ο καίσαρας Γαλέριος. Μετατράπηκε γύρω στον 5ο αιώνα σε χριστιανικό ναό που αφιερώθηκε στους Αγίους Ασωμάτους ή Αρχαγγέλους. Τότε έγιναν πολλές μετατροπές και το μνημείο κοσμήθηκε με εξαίρετα ψηφιδωτά έργα. Μάλιστα τον 16ο αιώνα λειτούργησε ως μητρόπολη. Ο μιναρές που υπάρχει στη νοτιοδυτική πλευρά, χτίστηκε το 1590, οπότε και μετατράπηκε σε τζαμί, για να αποδοθεί και πάλι στη χριστιανική λατρεία μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, το 1912

Πηγή 

Για το μνημείο και την Ιστορία του βρήκαμε και τα παρακάτω:

ΡΟΤΟΝΤΑ

 
    Η Ροτόντα βρίσκεται βόρεια της οδού Εγνατία, στο ανατολικό τμήμα της παλιάς πόλης και σε μικρή απόσταση από την Κασσανδρεωτική πύλη της σημερινής πλατείας Συντριβανίου, όπου σώζονται ίχνη της. Νότια της Ροτόντας και στη νοητή προέκταση του άξονά της Β-Ν, σε μικρή απόσταση και σε επαφή με τη σημερινή οδό Εγνατία της πόλης, υπάρχει ένα τμήμα της Θριαμβικής Αψίδας (Καμάρας) του Γαλερίου, με την οποία η Ροτόντα αποτελούσε ένα ενιαίο κτιριακό σύνολο.

    Η Ροτόντα είναι ένα από τα αρχαιότερα και σημαντικότερα σωζόμενα κτίσματα της πόλης, κτισμένο πιθανά στα χρόνια της Ρωμαϊκής Τετραρχίας (τέλη 3ου και αρχές 4ου μ.Χ. αιώνα) και αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά κτίσματα της Ρωμαϊκής περιόδου σε παγκόσμια κλίμακα. Είναι κατασκευασμένη με οπτόπλινθους, όπως η Καμάρα, τα Ρωμαϊκά Ανάκτορα και το Οκτάγωνο, στο χώρο του ρωμαϊκού Κάμπου (Campos) του ανατολικού τμήματος της πόλης και αποτελούσε πιθανά τμήμα του όλου Γαλεριανού συγκροτήματος που κτίστηκε από το Γαλέριο κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην πόλη. Λειτουργικά δεν έχει προσδιοριστεί με σαφήνεια η χρήση της. Η άποψη που επικρατεί είναι ότι χρησιμοποιούνταν σαν αυτοκρατορικό μαυσωλείο, ενώ παλιότερα διατυπώθηκαν απόψεις πως ήταν ειδωλολατρικός ναός αφιερωμένος στο θεό Κάβειρο.

    Στα χρόνια του Μεγάλου Θεοδοσίου (379-395) και αφού ο Ρωμαίος αυτοκράτορας βαπτίστηκε χριστιανός από τον Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ασχόλιο, έγιναν στο μνημείο πολλές τροποποιήσεις, καθώς μετατράπηκε σε χριστιανικό ναό. Διαπλατύνθηκε μία από τις 8 κόγχες του, για να προστεθεί το ιερό (ανατολικά) και προστέθηκε περιμετρικά στο κυκλικό κτίσμα ένα κλίτος (στοά) πλάτους 8μ. με χαμηλωμένη στέγη, ενώ η κύρια είσοδος στο κτίριο μεταφέρθηκε από το νότο -όπου ήταν στη ρωμαϊκή εποχή- στη δύση, για να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες που επέβαλε το τελετουργικό της νέας χριστιανικής θρησκείας.
 
 

Κάτοψη της Ροτόντας, όπου φαίνεται τμήμα της κυκλικής περιμετρικής Θεοδοσιανής στοάς καθώς και άλλα μεταγενέστερα κτίσματα.     Νοτιοανατολική άποψη της Ροτόντας. Δεξιά το ιερό που προστέθηκε στο κτίσμα την εποχή του Μ. Θεοδοσίου, όταν η Ροτόντα έγινε χριστιανικός ναός (379-395).    

    Το κυκλικό κτίριο της Ροτόντας, με πάχος τοιχοποιίας 6,3μ. αποτελείται από 8 κόγχες (μαζί με αυτή του ιερού) με ισάριθμα και αντίστοιχα τόξα, έτσι ώστε τελικά να δίνεται η αίσθηση πεσσών παρά τοιχοποιίας. Πάνω από τα τόξα αυτά υπάρχουν αντίστοιχα παράθυρα με τοξωτές απολήξεις και πιο πάνω, στη βάση του θόλου, μία άλλη σειρά μικρών παραθύρων.

    Ο τούβλινος θόλος, με διάμετρο 24,5μ. περίπου, δεν είναι ορατός εξωτερικά. Ο περιμετρικός τοίχος, με μειωμένο πάχος, επεκτείνεται προς τα πάνω και σκεπάζει εξωτερικά το θόλο. Πάνω στην τοιχοποιία αυτή εδράζεται η ξύλινη κυκλική κεραμωτή στέγη του μνημείου.

    Εσωτερικά το μνημείο ήταν επενδυμένο με πολύχρωμες ορθομαρμαρώσεις, ενώ το υπόλοιπο τμήμα ήταν διακοσμημένο με ψηφιδωτά. Ένα τμήμα αυτών των ψηφιδωτών της Ροτόντας σώζεται και σήμερα στο θόλο και στις καμάρες των κογχών. Τα ψηφιδωτά αυτά, που παριστάνουν αγίους της πρώτης Ανατολικής χριστιανικής Εκκλησίας (Ανανίας, Ρωμανός, Αρίσταρχος, Κύριλλος, Βασιλίσκος κ.ά.), καθώς και άλλα διακοσμητικά θέματα (κύρια στις καμάρες), είναι από τα πιο σημαντικά της παλαιοχριστιανικής εποχής, αντίστοιχα σε σπουδαιότητα με αυτά της Ραβέννας της Ιταλίας.

    Από μαρτυρία του μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ευσταθίου (12ος αιώνας) προκύπτει πως η Ροτόντα, αφού μετατράπηκε σε χριστιανικό ναό, ονομάστηκε ναός των Ασωμάτων. Μάλιστα, κοντά στο ναό αυτό, στα ανατολικά τείχη, λέγεται πως υπήρχε και αντίστοιχη πύλη με το όνομα πύλη των Ασωμάτων, σημείο από το οποίο μπήκαν στην πόλη οι Νορμανδοί το 1185. Μετά όμως από πρόσφατες αρχαιολογικές έρευνες που έγιναν το 1983 κατά μήκος του ανατολικού βυζαντινού τείχους (ΒΑ της Ροτόντας) διαφοροποιήθηκε η άποψη που ως τώρα επικρατούσε για τη θέση (ή και ύπαρξη) της Πύλης των Ασωμάτων, μια και δεν βρέθηκαν εκεί ανάλογα ευρήματα.

    Ο ναός των Ασωμάτων (Ροτόντα) υπήρξε μητρόπολη της Θεσσαλονίκης μέχρι το 13ο τουλάχιστον αιώνα και με το όνομα αυτό παρέμεινε σε όλη τη διάρκεια της τουρκοκρατίας (Εσκί Μετρόπολη=Παλιά Μητρόπολη). Πότε η Ροτόντα ονομάσθηκε Άγιος Γεώργιος δεν είναι χρονικά προσδιορισμένο. Η άποψη που επικρατεί είναι ότι αυτό έγινε στα νεότερα χρόνια, όταν λειτούργησε, δυτικά του μνημείου, μικρός ναός με το όνομα αυτό, όπου μεταφέρθηκαν πολλά κειμήλια και εικόνες του ναού των Ασωμάτων μετά τη μετατροπή του σε μουσουλμανικό τέμενος (Τζαμί) (1590) από τον Τούρκο δερβίση Χορτατζή Σουλεϊμάν [Χορτατζή (η Ορτάτς)-Σουλεϊμάν Εφένδη τζαμί].

http://www.it.uom.gr/project/monuments/rotonta.htm