Τετάρτη 6 Φεβρουαρίου 2013

Οικονομική κρίση: Τι να πω στα παιδιά μου; (10 συμβουλές από ειδικούς και η συμβουλή ενός μοναχού)

Αυτή την εποχή είναι χρήσιμο να μιλήσουμε στα παιδιά για τη διαχείριση του χρήματος.

Η εξοικείωση με τη διαχείριση των χρημάτων είναι απαραίτητο «όπλο» για τους ενήλικους αλλά και για τα παιδιά.
Τόσο η ιεράρχηση των προτεραιοτήτων όσο και η εξάσκηση στην υπευθυνότητα θα τα οπλίσει με τις σωστές δεξιότητες για τη μελλοντική τους ζωή. Αν η εικόνα που τους δημιουργήσουμε –προκειμένου να μην πληγωθούν- είναι ψεύτικη τότε τα παιδιά μας θα εξελιχθούν σε μελλοντικούς ευάλωτους πολίτες.

Όταν η οικονομική κρίση χτυπήσει την πόρτα μας
Είναι σημαντικό να ενημερώνουμε πάντα τα παιδιά –εφόσον βέβαια είναι σε ηλικία που μπορούν να το κατανοήσουν- για ό,τι απρόβλεπτο συμβεί.

Άλλωστε, είναι αδύνατο να μην καταλάβει το παιδί, έστω και καθυστερημένα, κάτι που συμβαίνει μέσα στο σπίτι του και επηρεάζει την καθημερινότητα όλης της οικογένειας.
Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να του μιλήσετε ειλικρινά – αλλά όχι πανικόβλητα.
Αυτό που έχει σημασία είναι ξανά ο τρόπος που παρουσιάζουμε το γεγονός και όχι τόσο το ίδιο το γεγονός. Αν, για παράδειγμα, ο ένας από τους δύο γονείς χάσει τη δουλειά του, είναι λάθος να προσπαθήσετε να «προστατέψετε» το παιδί αποκρύπτοντας το γεγονός. Μιλήστε του με απλό και κατανοητό τρόπο. Μπορείτε να του πείτε πως η δουλειά της μαμάς δεν πήγαινε τόσο καλά και έτσι κάποιοι έπρεπε να σταματήσουν να εργάζονται, αλλά θα περιμένουν με υπομονή και αισιοδοξία να βρεθεί κάτι καλύτερο. Αυτό δείχνει ότι το εμπιστεύεστε και το αντιμετωπίζετε σαν ισότιμο μέλος της οικογένειας, γεγονός που του παρέχει ασφάλεια.

Καταναλωτές από… κούνια
Οι καταναλωτικές συνήθειες των παιδιών συνήθως «κληροδοτούνται» από τους μεγάλους. Αν τα μάθουμε από νωρίς να προσέχουν τις καταναλωτικές τους συνήθειες – ακόμη και αν δεν υπάρχει οικονομική δυσκολία στην οικογένεια- τότε κι εκείνα θα μάθουν ευκολότερα να είναι υπεύθυνα ως προς την κατανάλωση και ως προς τη αξία των χρημάτων αλλά και των αγαθών. Αν τους προσφέρουμε απεριόριστες παροχές, υπάρχει ο κίνδυνος να

χάσουν την αξία τους. Και φυσικά οφείλουμε να μην τους κρύβουμε τις οικονομικές δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίζουμε, γιατί αν έρθει η στιγμή που θα αναγκαστούν να την αντιμετωπίσουν-αφού δεν μπορούμε να το κρύβουμε για πάντα-τότε η πραγματικότητα θα είναι οδυνηρή για το παιδί.

Ξοδεύω ή μοιράζομαι;
Το χαρτζιλίκι στο σχολείο είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να μάθουν τα παιδιά στην πράξη, πώς να διαχειρίζονται τα χρήματα τους. Τι ποσό έχουν για να φάνε, να πάρουν ένα παιχνίδι, ή να κεράσουν ένα φίλο τους ένα σάντουιτς; Εξηγήστε τους ότι μπορούν να διαχειριστούν τα χρήματά τους για να πάρουν όχι μόνο αυτό που θέλουν, αλλά και αυτό που πρέπει. Κάνοντας οικονομία και καλή διαχείριση στην προσωπική τους «περιουσία» θα μπορέσουν να κατανοήσουν πιο εύκολα πόσο περίπλοκη υπόθεση είναι η διαχείριση των οικονομικών του σπιτιού που καλούνται να κάνουν οι γονείς τους.


Ο δεκάλογος της κρίσης

Ο Αμερικανός καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Ροντ Κόγκερ προτείνει «10 μυστικά για να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση» βασισμένα στην πολυετή έρευνά του για τις συνέπειες της αμερικανικής οικονομικής κρίσης του 1980 στα παιδιά.

1. Αν έχετε αγωνία, παραδεχτείτε το. Όταν απλώς διαισθάνονται την αγωνία σας χωρίς να ξέρουν τι συμβαίνει, νιώθουν μεγαλύτερη απειλή.
2. Κρατήστε ανοιχτό το διάλογο. Αυτό τον καιρό που τα παιδιά ακούνε ειδήσεις, φήμες, διαδόσεις, συζητήσεις φροντίστε να είστε ο κύριος συνομιλητής τους που διαψεύδει, μετριάζει, βάζει τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση και καθησυχάζει αν χρειαστεί.
3. Ορίστε τις οικονομικές σας δυνατότητες. Καθίστε μαζί με τα παιδιά και εξηγείστε τους ότι πρέπει να περιορίσετε τα έξοδά σας. Βρείτε μαζί τρόπους με τους οποίους μπορεί ο καθένας να συνεισφέρει, ιεραρχώντας τις ανάγκες του. Προσπαθήστε να κρατήσετε αυτό το κοινό οικονομικό πλάνο για τουλάχιστον ένα μήνα και στο
τέλος του εξετάστε μαζί το αποτέλεσμα.
4. Περιορίστε την ένταση. Πολύ πιθανό να είστε αγχωμένοι και ευερέθιστοι αλλά προσπαθήστε να διατηρήσετε την ηρεμία σας. Οι συγκρούσεις μέσα στην οικογένεια είναι ίσως η μεγαλύτερη δοκιμασία που περνούν τα παιδιά σε τέτοιες περιόδους.
5. Διατηρήστε τις συνήθειές σας. Όταν όλα γύρω αλλάζουν, όλοι μας και πολύ περισσότερο τα παιδιά έχουν ανάγκη από τις γνώριμες τους συνήθειες, τα κοινά γεύματα, τις ιστορίες το βράδυ, τις αγκαλιές και τα χάδια, που προσφέρουν αίσθηση σταθερότητας και ασφάλειας.
6. Ελέγξτε τη ροή πληροφοριών. Σίγουρα θέλετε να ενημερώνεστε αλλά πολύ συχνά τα δελτία ειδήσεων είναι πιο τρομακτικά κι από θρίλερ. Δεν υπάρχει κανένας λόγος τα παιδιά να τα παρακολουθούν μαζί σας.
7. Ελαττώστε το στρες στην οικογένεια. Προσπαθήσετε να μην αφήνετε να σας κατακλύζει το άγχος και να παραμένετε ψύχραιμοι. Βρίσκοντας τρόπους να καταπολεμήσετε το στρες, (ασχοληθείτε με κάτι που σας ευχαριστεί χωρίς να κοστίζει, κάντε ποδήλατο μαζί με τα παιδιά σας, ακούστε μουσική) βοηθάτε τον εαυτό σας και τα παιδιά.
8. Αφουγκραστείτε τα παιδιά. Στις «δύσκολες» εποχές, φροντίστε να είστε λίγο πιο «συντονισμένοι» με τα παιδιά. Αν παρατηρήσετε στη συμπεριφορά τους ασυνήθιστες ενδείξεις άγχους ή στενοχώριας μιλήστε μαζί τους, ζητήστε από κάποιον άλλο ενήλικα που αγαπούν να περάσει χρόνο μαζί τους, συμβουλευθείτε τον παιδίατρο ή έναν ψυχολόγο.
9. Δώστε τους ελπίδα. Ευτυχώς τα παιδιά αντέχουν πολλά και προσαρμόζονται εύκολα, αρκεί να νιώθουν ότι μπορούν να συνεχίσουν να βασίζονται στην οικογένειά τους. Πείτε τους λοιπόν το αυτονόητο: ότι όσο δύσκολα κι αν είναι τα πράγματα, εσείς θα κάνετε ό,τι μπορείτε για να καλυτερεύσουν.
10. Αγοράστε τους έναν κουμπαρά. Είναι πάντα χρήσιμος. Στο τέλος του χρόνου μπορείτε μαζί να τον ανοίξετε και να μετρήσετε τα χρήματα που έχει μαζέψει. Αφήστε το να τα αξιοποιήσει όπως θέλει, τονίζοντας πόσο σημαντική είναι η αποταμίευση. Θα νιώσει μεγάλη ικανοποίηση όταν το συνειδητοποιήσει.

Ελένη Χαδιαράκο,  
Με την συνεργασία των Μαρίας Ποθητού (σύμβουλος γονέων, παιδαγωγός, συντονίστρια σχολών γονέων) 
και Κατερίνας Θεοδωρίδου (ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια).

Ακούστε και τη συμβουλή ενός μοναχού 
για τη σημερινή κρίση 
(την ώρα που μιλάει ακούγονται και αηδόνια, σε ζωντανή λήψη την 13η Μαϊου 2012, 
στην Ιερά Σκήτη Αγίας Τριάδος Καυσοκαλυβίων Αγίου Όρους )

Δεν υπάρχουν σχόλια: