Βαρύτατες οι ευθύνες του Υπουργείου Άμυνας και του ίδιου του υπουργού για το ατύχημα στη ναυτική βάση Ευάγγελος Φλωράκης

H φονική έκρηξη τη Δευτέρα νωρίς το πρωί στη Ναυτική Βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» στο Ζύγι, έφερε στη επιφάνεια το θέμα του φορτίου του φορτηγού πλοίου «Monchegorsk» που φυλασσόταν στη Ναυτική Βάση εδώ και σχεδόν 2 ½ χρόνια.

Επρόκειτο για 98 συνολικά εμπορευματοκιβώτια στα οποία, όπως έγινε γνωστό, υπήρχαν φορτία με πυρίτιδα, κάλυκες όλμων και άλλο συμβατό στρατιωτικό υλικό.

Ερωτήματα ωστόσο, προκαλούν οι συνθήκες φύλαξης του υλικού, το οποίο είχε προορισμό τη Συρία και είχε κατασχεθεί από το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό μετά από απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας και φυλασσόταν στην Κύπρο.

«Κανένας κίνδυνος» έλεγε τότε ο υπουργός Κώστας Παπακώστας

Στις 13 Φεβρουαρίου του 2009 και κατά τη διάρκεια της μεταφοράς των εμπορευματοκιβωτίων με το στρατιωτικό υλικό από το πλοίο «Monchegorsk» στη Ναυτική Βάση «Ευάγγελος Φλωράκης», ο παραιτηθείς σήμερα υπουργός Άμυνας, Κώστας Παπακώστας διαβεβαίωνε τότε ότι το συγκεκριμένο υλικό ήταν απολύτως ασφαλές, δεν υπήρχε κανένας κίνδυνος, δηλώνοντας ότι θα μπορούσε να τοποθετηθεί και σε κατοικημένες περιοχές χωρίς να υπάρχει οποιοσδήποτε κίνδυνος. Ανέφερε ακόμα ότι το υλικό βρίσκεται σε περισσότερα από 90 εμπορευματοκιβώτια και σημείωσε πως το υλικό αυτό είναι πρώτη ύλη και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή πυρομαχικών. Σε ερώτηση μέχρι πότε θα φυλάγεται το υλικό, ο Κ.Παπακώστας απάντησε πως «αυτό είναι άγνωστο. Δεν γνωρίζουμε πότε και κάτω από ποιες συνθήκες και περιστάσεις θα υπάρξει οποιαδήποτε αλλαγή» του όλου σκεπτικού. Ερωτηθείς τι είναι τελικά αυτό το υλικό, ο υπουργός Άμυνας δήλωσε πως αυτό που μπορεί να πει είναι πως «το υλικό είναι ασφαλές και δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος». Ανέφερε, επίσης, ότι δεν μπορεί να πει «ακριβώς τι υλικό είναι. Το υλικό αυτό θα μπορούσε κανονικά να χρησιμοποιηθεί όταν θα υπήρχε για παράδειγμα εργοστάσιο ώστε από την πρώτη ύλη ας την πούμε, είναι πρώτη ύλη, να χρησιμοποιηθεί για να γίνουν πυρομαχικά». Απαντώντας σε άλλες ερωτήσεις, ο κ. Παπακώστας είπε πως «δεν υπάρχουν όπλα, απλά υπάρχει υλικό το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή πυρομαχικών».Ερωτηθείς εάν το υλικό θα επιθεωρηθεί από ξένους ειδικούς, ο υπουργός απάντησε «μπορεί ναι μπορεί όχι. Αυτό θα το δούμε στην πορεία». Πρόσθεσε ακόμα ότι το υλικό «έχει κατασχεθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία και είναι στα χέρια της Κυπριακής Δημοκρατίας».

Εξάλλου σε έκθεσή της η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει τις ανησυχίες της για το θέμα:

«Φύλαξη κατασχεθέντος φορτίου από το πλοίο «Monchegorsk». Στις 13 Φεβρουαρίου 2009, οι Τελωνειακές Αρχές της Δημοκρατίας, ενεργώντας σύμφωνα με τις πρόνοιες του Περί Τελωνειακού Κώδικα Νόμου (Ν.94(Ι)/2004) κατάσχεσαν στρατιωτικό υλικό το οποίο μεταφερόταν από το πλοίο «Monchegorsk». Στις 13 Μαρτίου 2009, μετά από τη δήμευση του, το στρατιωτικό υλικό περιήλθε στην κυριότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας και αποθηκεύτηκε σε μονάδα της Εθνικής Φρουράς. Τα έξοδα για την εκφόρτωση, μεταφορά και φύλαξη του φορτίου, κατά το 2009, ανήλθαν στις €139.983.

Το ΓΕΕΦ σε επιστολές του προς το Υπουργείο Άμυνας αναφέρει τις ανησυχίες του ως προς τη διάθεση, επί καθημερινής βάσης, αριθμού στελεχών και οπλιτών για τη φύλαξη του φορτίου, οι οποίοι απαλλάσσονται από τα λοιπά τους καθήκοντα, την αποθήκευση του φορτίου σε υπαίθρια στοιβάδα, όπου εγκυμονούν κίνδυνοι πλήρους αλλοίωσης και καταστροφής του καθώς και ως προς το γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος του φορτίου αποτελείται από πυρίτιδα διαφόρων ειδών των οποίων η σύνθεση και η αντίδραση τους σε ψηλές θερμοκρασίες είναι άγνωστη.

Ζητήσαμε όπως ενημερωθούμε για τις ενέργειες στις οποίες το Υπουργείο προτίθεται να προβεί για επίλυση των πιο πάνω προβλημάτων.»

Ο Πλοίαρχος Ανδρέας Ιωαννίδης, διοικητής της ναυτικής βάσης, είναι μεταξύ των 12 νεκρών της σημερινής φονικής έκρηξης στη βάση «Ευάγγελος Φλωράκης». Ο γιος του αδικοχαμένου διοικητή, Νικόλας, έδωσε συγκλονιστική μαρτυρία στην τηλεόραση του ΡΙΚ: Κατήγγειλε ότι τόσο ο πατέρας του, όσο και άλλοι αξιωματικοί του ναυτικού, τόνιζαν συνεχώς την ανάγκη καταστροφής ή απομάκρυνσης των πυρομαχικών που φυλάγονταν στη ναυτική βάση, αλλά , όπως είπε, οι προειδοποιήσεις τους «έπεσαν στο κενό».

Ο κ. Ιωαννίδης είπε επίσης ότι ο πατέρας του είχε αναφέρει ότι την τελευταία εβδομάδα επικρατούσε μεγάλη ανησυχία στη βάση, γιατί την περασμένη Δευτέρα είχε σημειωθεί μικρή έκρηξη, που δημιούργησε οπή στα εμπορευματοκιβωτια. Ειδικά την Κυριακή, πρόσθεσε, υπήρχαν πληροφορίες ότι είχαν φουσκώσει τα εμπορευματοκιβώτια και τα ξημερώματα άρχισαν μικρές εκρήξεις με αποτέλεσμα να σημειωθεί η τραγωδία.

Εξ άλλου, σύμφωνα με πληροφορίες του ΡΙΚ, ο διοικητής της βάσης είχε αποστείλει επιστολές προς το Υπουργείο Άμυνας, επισημαίνοντας τους σοβαρούς κινδύνους από τα εμπορευματοκιβώτια με την πυρίτιδα. Το δε ΚΥΠΕ, επικαλούμενο στρατιωτική πηγή, μετέδωσε ότι τις τελευταίες ημέρες λόγω των υψηλών θερμοκρασιών σημειώνονταν αναφλέξεις στα κιβώτια που περιείχαν την πυρίτιδα. Σύμφωνα με την ίδια πηγή σε σύσκεψη αποφασίσθηκε τα κιβώτια ραντίζονται με νερό.